François Boucher, De verstoorde slaap.
Edison heeft er blijkbaar geen goed aan gedaan zijn lamp uit te vinden. Tot dan sliepen mensen 9 à 10 uur. Te lang, vond Edison, want een verlies van productiviteit. We staan immers aan het begin van de industriële revolutie.
Hij vond dus de lamp uit: een praktisch en goedkoop middel om de dag mee te rekken. Sindsdien slapen mensen gemiddeld nog zeven uur. Hij heeft ons twee uur afgepikt, dat is wel 730 uur per jaar.
Is dat erg?
Neen, het meest uitgebreide onderzoek dat ooit is opgezet en dat de relatie naging tussen gezondheid, mortaliteit en slaap kwam erop uit dat 6h30 voldoende is voor Jan en Miet modaal. Uiteraard is dat voor elkeen anders, maar de meeste mensen houden krampachtig vast aan de 8-uren mythe.
Ze is ontzettend taai, deze helaas destructieve opvatting dat je je acht uren moèt gehad hebben.
Van het moment dat je dat begint te denken, ontstaat er een paradox: iets dat per definitie spontaan moet komen, moet nu op bevel, en dat lukt natuurlijk niet.
Stel het je voor: het is 23h., Sofie ligt in bed en ze denkt ‘Ik moèt nu slapen want om 7h moet ik eruit en ik heb mijn acht uren nodig’.
Sofie probeert snel in te slapen, maar dat lukt niet zomaar.
Het is intussen kwart na elf. Ze begint zich lichtjes druk te maken: ‘Het gaat toch weer niet beginnen hè. Ik moèt nu echt wel inslapen, gisteren heb ik ook al mijn acht uren niet gehad, dus nu kan ik me niet permitteren van weer eens hetzelfde voor te hebben. Allez vooruit, slaap!’
Denk je dat Sofie spoedig in slaap gaat vallen?
Ik vrees van niet. Helaas veroorzaakt die druk ook spanning in het lichaam. Het lichaam reageert op die zorgen met een sympathische activering, alsof het ‘denkt’: ‘Hé, we maken ons druk daar in de bovenkamer, dus er is bedreiging, dan moeten we alert worden.’ Net wat Sofie niet nodig heeft, alertheid en slaap zijn immers antagonisten: als de ene op de voorgrond komt (activering, alertheid, sympathische prikkeling) gaat de ander onvoorwaardelijk en automatisch op de achtergrond (rust, slaap, parasympatische prikkeling).
Dat merkt Sofie ook wel, nu het kwart voor twaalf geworden is. Ze gaat bijna in paniek: ‘O neen, ik ga wéér mijn acht uur niet gehad hebben, dat is een ramp, ik kàn daar niet tegen’.
Zo komen we in de tweede beweging van de spiraal terecht: Sofie geeft zichzelf de suggestie dat iets waar ze niet tegen kan, aan het gebeuren is. Je zou voor minder een sterke emotionele reactie krijgen. Helaas zit in deze emotie (zoals angst, stress, woede …) ook weer een component van spanning. Het vervolg kan u raden.
PS: We slapen 1/3e van onze tijd.
Dat betekent dat als we 90 worden, we 30 jaar geslapen hebben.
Vóór Edison was dat nog een pak meer.
Leve dat lampje?