Komt het je voor glimpen te ontwaren van die voor de mens ondraaglijke waarheid: dat alle diep en ernstig gepeins niet meer is dan de onverschrokken poging van de ziel om de open onafhankelijkheid van de zee te behouden, terwijl de wildste winden van hemel en aarde samenspannen om haar op de verraderlijke slavenkust werpen?
Deze zin uit Moby Dick trof mij omdat ze zo krachtig de ambivalentie uitdrukt waar we allen door getekend worden. De zeeman die jarenlang onderweg is, kent de tweestrijd tussen de passie voor het wilde, destructieve sop maar evenzeer de zuigkracht van de rust, de zekerheid en stabiliteit van het vasteland, maar waar wel het slavenwerk wacht.
Ook bij jou, lezer, zal er altijd een leegte zijn. De zee als je op de kade loopt en het vaste land als je op zee bent. Wat voor jou ook de zee en de kade mogen zijn.
De mens is immers een ambivalent wezen: woon je in de stad dan mis je de rust van de natuur, woon je op de buiten dan mis je het bruisende van de stad. Ben je single dan mis je de gemeenzaamheid van een relatie, heb je een relatie dan mis je het vrije leven van de single. Heb je een job die stabiliteit geeft, dan heb je soms niet de job waarvan je droomt.
Je hebt ze zelden allebei en kiezen is verliezen. Dat brengt vaak emotionele onrust mee, want ook het andere is belangrijk voor je.
In de derde module van de online Zelfzorg training gaat mijn collega Amaryllis Laenen dieper in op de vraag hoe je daarmee om kan gaan. Ze doet dat niet door die ambivalentie proberen weg te krijgen of te vermijden in het leven, dat zou immers een spijtige amputatie zijn, maar door te leren rust te vinden in de ambivalentie.
Mijn moeder die zei:’t Is altijd iets.
Ze had ook nog een variante.
‘t Is overal iets, het leven is een strijd.
Voor sommigen is het een dooddoener die ze achteloos van de schouder wippen, bij mij was het telkens een schop onder de kont.
Vooral die ‘strijd’, die vergeten wij, gepamperde Westerlingen, al te makkelijk. Al begint het met Oekraïne wel te dagen.
En het vreemde is, die strijd speelt zich op alle niveaus af waar het leven zich manifesteert. Ook in de fauna en flora.
Darwin mat in zijn tuin één vierkante meter en haalde de grasmat eraf zodat het stukje blanco begroeiing had. Dan liet hij het ongemoeid en telkens er een plantje ontkiemde zette hij er een stokje bij. Na een paar maanden, als alles volgroeid hoorde te zijn, nam hij het stokje weg van de plantjes die het niet hadden gehaald. Dat was ongeveer 80%.
De strijd om licht, ruimte, zuurstof is een hellegang die wij niet zien, maar die zich nimmer aflatend afspeelt in de natuur, ook in onze ogenschijnlijk idyllische tuintjes.
Twee lessen:
1 ’t Is altijd iets
Zo gaat dat en rust vinden in die ambivalentie is een uitdaging.
2 ‘t Is overal iets
Als je ooit reïncarneert kies je er best voor om dat niet als plantje te doen.
20% overlevingskans is geen vette.
beste Wilfried en Amaryllis,
Ik heb ervan genoten, vooral van de uitspraken van je moeder.
Over ambivalentie: ik hoorde eens dat we de keuze die we niet gemaakt hebben kunnen eren. Want die keuze blijft haar waarde behouden en heeft bestaansrecht.
Zo blijven we uit de dualiteit van goed en niet goed.
Het doet me ook denken aan het ‘zoete rouwen’ over behoeften die niet vervuld zijn.
Maar … ook ik vergeet dit alles weer van tijd tot tijd en dan begeef ik me in het veld van de ‘bittere pijn’ en het gemis.
Dus, dank om weer even op weg te zetten in die andere richting.
Van harte,
Martine
Dank je wel voor je wijze woorden Martine!