Oh neen!
Dat was het eerste wat ik dacht vanochtend.
Het is 6 november, heb nog mijn pyjama aan en Associated Press heeft zonet bevestigd: Trump wordt de nieuwe president.
Een mengeling van verslagenheid, teleurstelling en frustratie dringt zich op. Ook al probeer ik mijn aandacht te focussen op de geurende koffie, het lekkere brood en de boterhamchocola waaraan ik zo heerlijk verslaafd ben. Maar het lukt me niet. Ik sluit even mijn ogen en draai de sluis voor die stroom van negatieve gevoelens geleidelijk open. Oké, zeg ik tegen mezelf, laat het me maar voelen, dit is erg, maar het is de realiteit, dus ik sta er voor open.
En dan herinner ik me plots de titel van het openingsartikel in het nummer dat De Groene Amsterdammer een week eerder uitbracht over de VS: In Amerika kan niemand zich op zekerheid beroepen.
En ik herinnerde me ook dat ik toen meteen dacht:
Maar niemand kan zich op zekerheid beroepen, toch?
Ik nam het weekblad erbij, begon er verder in te lezen en raakte in de ban van een verhaal dat mijn negatieve gevoelsstroom geleidelijk deed verdampen. Het was een uitgebreid portret van Inge Oosterhoff over Maureen Paul, een vrouw twee jaar ouder dan ik, die opgroeide in een oerconservatief Amerikaans gezin met een agressieve, autoritaire vader en een fanatiek gelovige moeder. Maureen was een rebels kind en op de universiteit leert ze haar eerste vriendje kennen. Seks houdt ze lang af, tot een keer ze op een feestje dronken raakt en haar vriend laat begaan. Ze is meteen zwanger, wil abortus maar buiten het onveilige circuit van engeltjesmaaksters bestaat er geen wettelijke mogelijkheid. Onder druk van haar vader huwt ze, veel te jong, met haar vriend. Ze vluchten naar Canada waar ze op haar negentien in akelige omstandigheden bevalt in een ziekenhuis, omgeven door kersverse stralende moeders, en haar baby afstaat. De relatie breekt op, ze heeft geen werk, geen familie, slapen en eten raken verstoord en ze glijdt in een depressie. Op dag staat ze voor de spiegel en schrikt van zichzelf. ‘Ze realiseert zich dat ze een keuze heeft. Zichzelf blijven verwaarlozen of een andere weg kiezen.’
‘Ze realiseert zich dat ze een keuze heeft.’
Dat ene zinnetje deed me de adem heel even inhouden toen ik het las. En bij het uitademen voelde ik een lichte glimlach in mijn gezicht.
Terug naar Maureen. Ze zoekt aansluiting bij de hippie beweging van de jaren zeventig, en vindt daar datgene dat ze nodig heeft: gemeenzaamheid, een wij-gevoel, het besef er niet alleen voor te staan en deel uit te maken van een groter iets dat constructief naar verandering, vrede en rechtvaardigheid streeft. Ze engageert zich in de vrouwenbeweging (Baas in eigen buik) en merkt dat haar eigen ervaring zich inschrijft in dat van vele duizenden anderen.
Dat besef van lotsverbondenheid is een nieuw begin.
Ze gaat geneeskunde studeren, specialiseert zich als gynaecologe en vervolgens in milieu- en arbeidsgeneeskunde. Ze gaat aan de slag als abortusarts maar krijgt te kampen met een steeds grimmiger wordende fanatieke anti-abortus beweging. Verschillende van haar collega’s worden vermoord. Zelf wordt ze constant bedreigd en gestalkt, maar in plaats dat het haar afschrikt wordt ze nog vastberadener, richt de National Abortion Federation op en schrijft hèt standaardwerk over abortuszorg. Vandaag is ze op haar 75 nog steeds even actief, al kan ze in de VS niet meer vrij reizen want door de huidige abortuswetgeving wordt ze in de meeste staten meteen gearresteerd, en dat zal er onder Trump niet op verbeteren.
Maar wat een deugd deed het om het verhaal van deze vrouw te lezen. Het was precies de zuurstof die ik nodig had om me te verlossen van de beklemming die ik ervaarde toen ik las dat Trump president zou worden. Weten dat er zoveel sterke mensen zijn met wie je je solidair kan voelen en je door hen kan laten inspireren, is een godsgeschenk en stimuleert. Kom uit je kot en zoek zelf aanknopingspunten met gelijkgestemden, het zal je leven voorzien van een frisse energie en die zullen we nodig hebben. De dreiging van een wereldoorlog, de klimaatproblematiek en haar gevolgen, de economische en geo-politieke instabiliteit en de discriminatie van minderheidsgroepen, zullen we met Trump immers acuter ervaren.
Ruil dus je onzekerheid en angsten in voor kracht, wijsheid, verbondenheid en engagement.
Niemand kan zich op zekerheid beroepen.
Noch op het politiek-maatschappelijke, noch op het persoonlijk-individuele niveau.
Er is niet de minste zekerheid in je leven, behalve dat je op een dag naar de eeuwige jachtvelden zal vertrekken. En wanneer die dag komt, is al even onzeker.
Dat lijkt moeilijk verteerbaar maar het bewust worden van onze kwetsbaarheid is precies hetgeen we nodig hebben om ze ontstijgen. Door het klampen naar valse zekerheden op te geven en ons te sterken in onze kracht om moeilijke situaties het hoofd te bieden, gaan we veel aandachtiger leven voor al het goede dat ons omringt en de verbondenheid die je kan ervaren door je open te stellen voor de ervaring van anderen.
We staan in een rivier met een stroming die onvoorspelbaar is. Klamp je niet vast aan de lonkende struiken langs de oevers, ze hebben geen vaste wortels. Durf naar het midden van de rivier te gaan, waar de anderen zijn en bouw samen met hen een stevig en gezellig vlot.
Lees in deze blog verder over de onzekerheden in ons privé leven en wat mindfulness daarbij betekenen kan.
Afbeelding: Turner, De Storm