Relaties verouderen net zoals mensen: moeilijk.
Dat komt ook omdat we geen blijf weten met de mythe van de “eeuwige passie”. Mensen zijn bang afgewezen te worden als ze als koppel niet langer passen in het gemediatiseerde, sociaal wenselijke relatieplaatje.
Gefaald wegens onvoldoende van bil.
Ik herinner me deze variante op een epigram van Abraham Lincoln:
“Some couples who have good sex have a good total relationship all the time; all couples who have good sex have a good total relationship some of the time; but all the couples who have good sex do not have a good relationship all the time.”
Het plaatje ten spijt, heeft in de praktijk de seksuele passie toch iets van yoghurt. Inderdaad: de vervaldatum. En bij het ene koppel loopt die wat verder uit dan bij een ander. En uiteraard zijn er stellen die het na vijftig jaar huwelijk nog gezwind, met veel passie en plezier met elkaar doen, zeker weten. Maar dat zijn de uitzonderingen, daar moet je niet de regel van maken. Bij de meesten ontsnapt de passie als een dief in de nacht door het slaapkamerraam. Al komt er wel iets voor in de plaats: vriendschap, zorgzaamheid, genegenheid, solidariteit, ouderschap, intimiteit, verbondenheid … Mensen praten zelden over deze kwaliteiten, alsof ze tweederangs zouden zijn.
Gelukkig hoorde ik in een interview de wijze George Steiner het volgende verkondigen :
“Eén van de citaten die de leidraad van mijn leven vormen, is van Rilke: ‘In een diepe, gelukkige liefde tussen twee mensen word je op den duur de liefdevolle wakers over elkanders eenzaamheid.’ Een zeer diepzinnig inzicht. Eros heeft niet het eeuwige leven, de passie loopt eens ten einde.
In het begin met ontzettend veel weerstand en torenhoog verzet, maar geleidelijk aan met milde aanvaarding, beginnen de meeste koppels in de nazomer van hun relatie te beseffen dat de seksualiteit, hoe krachtig en prachtig ook, slechts één van de vele fundamentele drijfveren is en voor vele mensen niet de meest belangrijke. Als je de liefhebbende wakers van elkaars eenzaamheid wordt, gaat de passie langzamerhand over in een duurzame, waardevolle vriendschap. En zoals Montaigne al zei, is vriendschap uiteindelijk misschien belangrijker dan liefde. Dat is een van de grootste taboes van onze cultuur. Als een huwelijk langzamerhand in een vriendschap uitvloeit, ben je gezegend.”
En Steiner vergat dan nog Nietzsche: “De meeste huwelijken gaan niet ten gronde door een gebrek aan liefde, maar door een gebrek aan vriendschap.”