fbpx
Vrouw aan tafel met cactus

Als geluk recht evenredig is met gemis

Marianne en Héloïse beleven een geheime passie die slechts enkele dagen duurt maar de rest van hun leven zal beheersen.

Vele jaren later gaat Marianne naar een concert en ziet in de verte Héloïse zitten, die haar niet ziet. Héloïse zit op het puntje van haar stoel. De muziek zet aan. Het is De zomer uit de vier jaargetijden van Vivaldi. Het is het deuntje dat Marianne haar heeft voorgespeeld tijdens een van hun hoogdagen. De camera zoemt in en je bent er getuige van hoe Héloïse in een draaikolk van emoties terecht komt. Eerst zie je een glimlach van vertedering, dan, opgetild door de herinnering aan die kardinale momenten van verrukkelijke verliefdheid, lijkt ze heel gelukkig te worden en vervolgens lopen haar ogen vol. Je weet niet of het van geluk is of verdriet. Pas geleidelijk aan transformeert haar gelaat naar een kramp van pijn die steeds heftiger wordt. Je beseft dat dit niet de uitdrukking is van een moment, maar van een jarenlang opgestapeld verdriet en gemis. 

Ze breekt.

Dit verhaal komt uit de sublieme film Portrait de la jeune fille en feu. Stel dat het zich in een verre toekomst zou afspelen waarin mensen de werking van hun geheugen kunnen sturen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld meteen na een intense gebeurtenis instellen hoe lang en hoe intens ze de herinnering eraan wensen te laten duren. 

Als je dat toepast op Héloïse dan vermoed je dat het plezier van de herinnering lang niet opweegt tegen de pijn ervan. 

De pijn om het gemis of het verlies is vaak recht evenredig met het geluk dat men heeft gekend. 

Dan lijkt het redelijk dat je in het hypothetisch toekomstbeeld na een diepe gelukservaring beslist om die zo snel mogelijk te wissen, want de positieve herinnering zal later altijd bedolven worden onder een ijskap van spijt, gemis of pijn.

Of, zoals de jonge Franse schrijver Éduard Louis zegt: Leed kent een totalitair regime: alles wat niet in zijn systeem past laat het verdwijnen.

En Julian Barnes formuleert het zo: Zou u liever meer liefhebben en meer lijden, of minder liefhebben en minder lijden? Dat is, denk ik, uiteindelijk de enige echte vraag.

Is dat zo?

Lezer, hoe werkt voor jou de herinnering aan iets wat je ooit heeft opgetild maar veel te vroeg is neergestort?

En stel dat je toen dat toestelletje zou hebben gehad om je herinnering te regelen, op welke intensiteit en welke duur zou je het hebben ingesteld? 

Of ben je als de dichter K. Michel die de aanvaarding van de non-dualiteit samenvat in deze versregel: 

Wees bereid au & ja te zeggen.

Delen

Laat een reactie achter

Ik lees je graag. Het is heel fijn als je een reactie plaatst. Dat brengt leven in de brouwerij. Je emailadres is enkel om de bron van het bericht te verifiëren tegen spam, het wordt uiteraard niet gepubliceerd. Dank je wel voor je reactie!